Nguyễn Lâm

Họa sĩ Nguyễn Lâm – Dấu ấn trừu tượng trong hội họa Việt Nam​

​

Họa sĩ Nguyễn Lâm (tên khai sinh: Lâm Huỳnh Long, sinh năm 1941 tại Cần Thơ – mất ngày 28/6/2025 tại TP.HCM) là một trong những gương mặt tiêu biểu của hội họa Việt Nam hiện đại, đặc biệt ở lĩnh vực tranh sơn mài. Cuộc đời và sự nghiệp của ông gắn liền với hành trình sáng tạo không ngừng, từ những ngày đầu học tập cho đến khi trở thành bậc thầy được giới nghệ thuật trong và ngoài nước ghi nhận.

​

Sinh trưởng tại miền Tây sông nước, Nguyễn Lâm sớm bộc lộ năng khiếu hội họa. Ông theo học tại Trường Quốc gia Cao đẳng Mỹ thuật Gia Định (1960–1965), nơi đã đặt nền móng vững chắc cho phong cách nghệ thuật của mình. Từ rất sớm, ông đã tạo được dấu ấn khi tham dự Paris Biennale (1961 và 1963) – sự kiện nghệ thuật quốc tế uy tín, mở ra cho ông cơ hội khẳng định vị trí trên bản đồ mỹ thuật đương đại. Trong giai đoạn 1963–1972, Nguyễn Lâm tổ chức 7 triển lãm cá nhân tại Sài Gòn và Malaysia, khẳng định uy tín và sức sáng tạo dồi dào.

​

Không chỉ là một nghệ sĩ sáng tác, ông còn tham gia giảng dạy tại Trường Quốc gia Trang trí Nghệ thuật Gia Địnhvà một số trường mỹ thuật ở Sài Gòn (1973–1975). Sau năm 1975, Nguyễn Lâm vẫn tiếp tục cống hiến cho mỹ thuật Việt Nam bằng cả hội họa và công tác phục chế. Đặc biệt, năm 2013, ông được Tổng lãnh sự quán Pháp tại TP.HCM mời phục chế những tác phẩm sơn mài của danh họa Nguyễn Gia Trí, cho thấy uy tín và tay nghề hiếm có trong lĩnh vực này.

​

Trong sự nghiệp sáng tác, Nguyễn Lâm trải qua ba giai đoạn rõ rệt: từ hiện thực, sang bán trừu tượng, và cuối cùng là trừu tượng hoàn toàn. Với cả sơn dầu lẫn sơn mài, ông tạo nên một ngôn ngữ hội họa mạnh mẽ, giàu cảm xúc và triết lý. Nhiều tác phẩm của ông hiện được lưu giữ tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM, Bảo tàng Nghệ thuật Quốc gia Singapore và trong nhiều bộ sưu tập tư nhân ở châu Á, châu Âu và Mỹ.

​

Nguyễn Lâm còn được biết đến như một “cây đại thụ” của một gia đình nghệ thuật. Ông có 9 người con, trong đó 8 người theo nghiệp sáng tạo: 6 họa sĩ (Huyền Lam, Lâm Huỳnh Sơn, Huỳnh Lân, Lâm Huỳnh Linh, Huyền Lê, Lâm Lan), 2 người làm thợ sơn mài (Lâm Huỳnh Lâm, Lâm Huyền Ly), và 1 người là nghệ sĩ đàn tranh (Lâm Huyền Loan). Cháu ngoại của ông – Lâm Ngọc Thanh – cũng là một họa sĩ trẻ triển vọng. Gia đình Nguyễn Lâm vì thế được ví như một “dòng tộc nghệ thuật”, tiếp nối và lan tỏa tình yêu hội họa qua nhiều thế hệ.

​

Ngày 28/6/2025, họa sĩ Nguyễn Lâm trút hơi thở cuối cùng tại TP.HCM, hưởng thọ 86 tuổi. Sự ra đi của ông để lại niềm tiếc thương lớn trong giới mỹ thuật, nhưng đồng thời, di sản nghệ thuật phong phú mà ông để lại sẽ còn mãi với thời gian. Nguyễn Lâm không chỉ là một họa sĩ, mà còn là biểu tượng cho sức sáng tạo, cho tình yêu bền bỉ với nghệ thuật, góp phần định hình diện mạo hội họa Việt Nam đương đại.