Họa sĩ Phạm Viết Hồng Lam – Người “nhà quê” của hội họa Việt Nam.

​

Sinh năm 1946 tại Nghệ An trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật, Phạm Viết Hồng Lam là con trai của họa sĩ Phạm Viết Song – người từng theo học Trường Mỹ thuật Đông Dương. Tuổi trẻ gắn liền với chiến tranh và những năm tháng quân ngũ đã hun đúc cho ông một tâm hồn mộc mạc, giàu tình quê. Sau hòa bình, ông theo học và gắn bó với sự nghiệp giảng dạy tại Trường Sư phạm Mỹ thuật Trung ương (nay là Đại học Mỹ thuật Việt Nam), đồng thời bước vào con đường sáng tác chuyên nghiệp.

​

Chất liệu và phong cách

Hơn bốn thập kỷ qua, Phạm Viết Hồng Lam được biết đến như một trong những họa sĩ trung thành nhất với chất liệu bột màu trên giấy dó. Ông chọn cho mình con đường bình dị, gắn bó với làng quê Bắc Bộ – nơi cổng làng, hàng tre, sân đình, bờ ao trở thành nguồn cảm hứng bất tận. Tự nhận mình là “họa sĩ nhà quê”, tranh của ông không cầu kỳ mà giàu cảm xúc, sử dụng những gam màu trong trẻo: xanh non, vàng rơm, đỏ gạch, tím hoàng hôn… tất cả hòa quyện thành những bức tranh nồng nàn hương đồng gió nội.

Khi tuổi tác và bệnh tật khiến việc cầm cọ trở nên khó khăn, ông đã sáng tạo một hướng đi mới: hội họa điêu khắc giấy. Những tác phẩm xé dán đầy ngẫu hứng vẫn bừng sáng sắc màu, cho thấy sức sống mãnh liệt của một tâm hồn nghệ sĩ không bao giờ ngừng chảy.

​

Thành tựu nghệ thuật

Ngay từ triển lãm cá nhân đầu tiên năm 1986 tại Hà Nội, Phạm Viết Hồng Lam đã gây bất ngờ lớn khi bán được gần một nửa số tranh chỉ trong ngày khai mạc. Các sáng tác của ông cũng giành nhiều giải thưởng uy tín: Huy chương Bạc (1985), Huy chương Đồng (1990, 1995) tại Triển lãm Mỹ thuật Toàn quốc.

Tranh của ông được lưu giữ tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, nhiều triển lãm cá nhân và chung được tổ chức tại Singapore, Hà Nội, cũng như triển lãm song hành cùng vợ – họa sĩ Tạ Phương Thảo. Những sáng tác của ông không chỉ để lại dấu ấn trong lòng giới chuyên môn mà còn được đông đảo công chúng yêu thích nhờ tính gần gũi và giá trị nhân văn sâu sắc.

​

Di sản tinh thần

Phạm Viết Hồng Lam đã trải qua nhiều biến cố, từ vết thương chiến tranh đến căn bệnh ung thư vòm họng, nhưng chưa bao giờ từ bỏ sáng tạo. Ông vẫn miệt mài tìm tòi, để lại cho đời một kho tàng tranh làng quê tràn đầy ánh sáng và tình yêu. Ở ông, nghệ thuật không chỉ là sáng tác mà còn là một cách sống: chân thành, bình dị, mở lòng với mọi người.

Những bức tranh “Bình yên”, “Hoa bìm bịp”, “Thu sang”, “Từ trong nhà nhìn ra sân”… đều là những mảnh ghép ký ức đưa người xem trở về một miền quê thanh bình. Chính vì vậy, mỗi tác phẩm của Phạm Viết Hồng Lam không chỉ là hội họa mà còn là một khúc ca đồng quê đầy rung động.

​

Phạm Viết Hồng Lam xứng đáng là một gương mặt tiêu biểu của mỹ thuật Việt Nam đương đại. Ông biến cái bình dị thành cái đẹp, biến khó khăn thành sáng tạo, và để lại một di sản nghệ thuật giàu tính nhân văn. Tranh của ông mang đến sự bình yên, niềm hân hoan, và khơi gợi nơi người xem một tình yêu sâu sắc với quê hương.