top of page

HỌA SĨ TRẦN VĂN HÀ - BẬC THẦY TRANH SƠN MÀI

Không tự nhận mình là họa sĩ - Trần Hà (Trần Văn Hà 1911 - 1974) chỉ khiêm tốn cho mình là một “nghệ nhân” thuần túy hoạt động trong lĩnh vực mỹ nghệ, đặc biệt trên chất liệu sơn mài truyền thống. Tuy nhiên dấu ấn ông để lại trong làng mỹ thuật là không thể phủ nhận với hàng loạt tác phẩm mang giá trị cao

 

Về người nghệ sĩ tài hoa:



Họa sĩ Trần Hà, tức Trần Văn Hà, một trong những tên tuổi lẫy lừng của nghệ thuật sơn mài phía Nam, cả về sáng tác mỹ thuật lẫn mỹ nghệ.

- Tốt nghiệp Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương khóa VI (1930-1935)

- Sinh năm 1911, mất ngày 13/2/1974 tại Sài Gòn.

- Đã tham dự Triển lãm Mùa xuân Kỷ Hợi năm 1959 do Trường Mỹ thuật Gia Định tổ chức với ba tác phẩm: “Rước kiệu Hai Bà Trưng”, “Chùa Nam Vang”, “Chùa Thiên Mụ” (với địa chỉ đăng ký 33 Hùng Vương, Thủ Dầu Một). Triển lãm bao gồm 78 nghệ sĩ miền Nam thời bấy giờ như Duy Liêm, Đinh Cường, Nguyễn Thanh Lễ (Thành Lễ)…


Do ông sống và thăng hoa trong khoảng thời gian khá xa hiện tại, qua hai cuộc chiến, những giấy tờ về ông được Pháp giữ lại khá nhiều qua các cuộc đấu giá lớn tại Pháp như sàn Lynda Trouvé



Một số hình ảnh quý của ông kể đến

– Một ảnh chụp Bằng tốt nghiệp Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, cấp vào năm 1935, trên đó có ghi danh tính của người được cấp: “Trần Văn Hà, sinh ngày 22 tháng 12 năm 1911 tại Thanh Phước, Tây Ninh.”

– Khoảng mười ảnh chụp cụ Trần Hà và hoạt động của cụ tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, mà chúng ta có đủ căn cứ để xác định chính xác rằng những tấm ảnh này đã được chụp trong khoảng từ 1930 đến 1935, tương ứng với tấm bằng trên về mặt thời gian (xem các hình minh họa và chú dẫn của Q.V).


Các tác phẩm của ông



Trần Hà bắt đầu những sáng tác nghệ thuật trên dòng tranh sơn mài, thuộc đúng vào thời kỳ cực thịnh của hội họa sơn mài Việt Nam những năm 1938-1944. Nếu phía Bắc, làng hội họa sơn mài có những tên tuổi lớn như Trần Quang Trân, Phạm Hậu, Nguyễn Khang, Trần Văn Cẩn, Nguyễn Tường Lân, Lê Quốc Lộc và nhất là Nguyễn Gia Trí... Thì trong phía Nam có Trần Hà với những đặc điểm rất riêng cả về tư tưởng thẩm mỹ lẫn kỹ thuật và kỹ năng và có tinh thần tự do.


Kỹ năng của ông với độ hoàn thiện phải nói là tinh xảo, đôi khi chỉ dựa trên các thuật công bút đồ họa mỹ nghệ mà hiệu quả lại rất giản dị, hiện đại mà vẫn giữ được cái cốt cách và những yếu tố triết lý của nghệ thuật thủ công dân gian xa xưa.


Phong cảnh tao nhã. Khoảng 1940 – 1950. Sơn mài. 120x200cm . Sưu tập tư nhân Tp. Hồ Chí Minh. Đấu giá tại Nhà đấu giá Sotheby’s Hongkong năm 2012


Sự yên bình. 1934. Lụa. Đấu giá tại Christie’s Singapore năm 2002, đạt giá 275.000 HKD


Tiếng gọi 1938, sơn mài. Đây quả thực là một tác phẩm tầm cỡ của nghệ thuật bảo tàng, không chỉ bởi đề tài mang tính sử thi hay cách tổ chức tri giác có tính hoành tráng của nó, mà ngay cả về mặt lịch sử, thời điểm ra đời của bức tranh cũng đáng để liệt hạng trên hành trình phát triển của hội họa sơn mài Việt Nam.


Gia đình hạnh phúc - Chất liệu: Sơn mài - Kích thước: 41x21 cm, thể hiện cảnh đồng quê yên bình miền Nam, chủ đề sáng tác sau này đã trở nên phổ biến sau khi được ông khởi xướng.


Tranh Trần Hà có mặt tại các sàn đấu giá quốc tế lớn như Christie’s, Sotheby’s, Drouot…


– Ngày 27.10.2002, tại Nhà đấu giá Christie’s Singapore, bức tranh lụa “Sự yên bình” (Quietude), kích thước 55 x 97cm, sáng tác 1934, đạt giá gõ búa 275.000 HKD (chưa bao gồm thuế và chi phí).


– Tháng 10.2008, tại Nhà đấu giá Sotheby’s Hongkong, bức bình phong sơn mài sáu tấm “Bên trong lăng Tự Đức” (Inside the Tu Duc emperor, tomb, Huế), sáng tác khoảng 1950, đã được bán với giá 125.000 HKD.


– Ngày 27.5.2012, tại Nhà đấu giá Sotheby’s Hongkong, trong phiên “Nghệ thuật châu Á thế kỷ 20″, bức tranh sơn mài năm tấm “Phong cảnh tao nhã” (Le Beau Paysage), kích thước 120x200cm, sáng tác khoảng 1940-1950, xuất xứ từ một sưu tập tư nhân ở Pháp, đã được bán với giá 475.000 HKD (chưa bao gồm thuế và chi phí).


Ngoài ra, còn khá nhiều tác phẩm khác của Trần Hà (chủ yếu là các tác phẩm theo lối mỹ nghệ) đã được bán rải rác tại các sàn đấu giá quốc tế ở Pháp và Hongkong.


𝐋𝐮𝐚𝐥𝐚 𝐀𝐫𝐭𝐒𝐩𝐚𝐜𝐞 & 𝐆𝐚𝐥𝐥𝐞𝐫𝐲. 189C/4 Nguyen Van Huong St, Ward Thao Dien, District2. TDC Periodically closed on Mondays - Operating time 10am - 18pm. Website: www.lualavietnam.com Hotline : 0916170970






Comments


bottom of page